Η εκκλησιαστική τέχνη στη Δύση - αρχιτεκτονική - - ppt κατέβασμα

Η εκκλησιαστική τέχνη στη Δύση - αρχιτεκτονική - - ppt κατέβασμα: Ιστορικό – κοινωνικό πλαίσιο Συγκρατείστε το έτος 1000μ.Χ .Υπήρξε σημαντικό για τη Δ. Ευρώπη γιατί: Σταμάτησαν οι βαρβαρικές επιδρομές Βελτιώθηκε σημαντικά η οικονομία Δημιουργήθηκαν αστικά κέντρα Είχε ολοκληρωθεί ο εκχριστιανισμός των βαρβαρικών φύλων και είχε ισχυροποιηθεί ο μοναχισμός

H όμορφη πριγκίπισσα και το νερό του Σεΐχη

Φύλλα εργασίας ΘΕ1 Η απεικόνιση του θεού και στις άλλες θρησκείες

ΟΜΑΔΑ Α΄
ΘΕ1. Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΜΟΝΟΘΕΪΣΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

 Α. Στα παλιά τα χρόνια ο Θεός, ο ασώματος και απερίγραπτος, δεν αναπαριστανόταν καθόλου. Τώρα όμως που εμφανίστηκε με σάρκα ο Θεός και έζησε ανάμεσα στους ανθρώπους, ζωγραφίζω την εικόνα του Θεού που μπορεί να γίνει ορατή (τον Ιησού). Δε λατρεύω την ύλη (από μόνη της), αλλά το Δημιουργό της ύλης. Αυτόν που για χάρη μου έγινε ύλη και καταδέχτηκε να κατοικήσει στην ύλη, που μέσω της ύλης κατεργάστηκε τη σωτηρία μου. Δε θα πάψω να σέβομαι την ύλη (την αγιασμένη με τη σάρκωση του Κυρίου) που έγινε αιτία της σωτηρίας μου (Ι. Δαμασκηνού, Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας 1, 16 PG 94, 1245A). (Iωάννου Δαμασκηνού, Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας 2, 14 μτφρ. Ν. Ματσούκα, εκδ. Πουρνάρα, Θεσ/νίκη 1988 σ. 277-79.)

 1. Ποιος είναι ο συγγραφέας του κειμένου;
 2. Από ποιο έργο του είναι απόσπασμα;
3. Το κείμενο αναφέρεται σε δυο εποχές, ποιες είναι αυτές και σε τι διαφέρουν;
 4. Ποιον λατρεύει ο πιστός σύμφωνα με το κείμενο; Γιατί;
 5. Ποια είναι η σχέση του με την ύλη;

ΟΜΑΔΑ Β΄
ΘΕ1. Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΜΟΝΟΘΕΪΣΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
 Ιουδαϊσμός (η ανεικονική δύναμη των συμβόλων) Ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω και όσα εν τη γη κάτω και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γης.

 Το Άστρο του Δαβίδ (σύμβολο: ✡) είναι εβραϊκό σύμβολο το οποίο αποτελείται από δυο ισόπλευρα τρίγωνα, το ένα προς τα επάνω και το άλλο προς τα κάτω, που σχηματίζουν έξι κορυφές. Σύμφωνα με την παράδοση των Εβραίων είναι σύμβολο του Ιεχωβά. Το τρίγωνο με την μια γωνία προς τα πάνω συμβολίζει τον πνευματικό κόσμο του και τον Ουρανό, ενώ το κάτω τρίγωνο την σαρκική φύση του και την Γη.
 Η επτάφωτος λυχνία ή Μενορά σύμφωνα με Εβραίους διανοούμενους οι επτά λύχνοι της συμβολίζουν τους κλάδους της ανθρώπινης γνώσεως, οι οποίοι ανυψωμένοι στρέφονται προς τον κεντρικό λύχνο, που συμβολίζει το φως του Θεού. Επιπροσθέτως συμβολίζει τις Εξι μέρες της δημιουργίας του κόσμου, με τον κεντρικό λύχνο να συμβολίζει το Σάββατο, την έβδομη ημέρα της αναπαύσεως του Θεού.

 1. Παρατηρήστε το εσωτερικό μιας συναγωγής. Έχει εικόνες;
2. Γιατί οι Ιουδαίοι δεν απεικονίζουν το θεό;
3. Ποια σύμβολα παρατηρείτε;
 4. Ποια είναι η σημασία τους;

ΟΜΑΔΑ Γ΄
 ΘΕ1. Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΜΟΝΟΘΕΪΣΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
 Β. Σέβομαι, λοιπόν, την ύλη και τη θεωρώ σαν κάτι ιερό˙ και την προσκυνώ, επειδή μέσω αυτής συντελέστηκε η σωτηρία μου˙ και τη σέβομαι όχι ως Θεό, αλλά ως κτίσμα γεμάτο θεία ενέργεια και χάρη. Πράγματι, δεν είναι ύλη το ξύλο του σταυρού το τόσο χαριτωμένο και μακαριστό; Πράγματι, δεν είναι ύλη το σεπτό και άγιο όρος, ο τόπος του Γολγοθά; Πράγματι, δεν είναι ύλη η πέτρα που δώρισε τη ζωή, ο άγιος τάφος, η πηγή της ανάστασης μας; Πράγματι, δεν είναι ύλη η μελάνη και τα δέρματα των Ευαγγελίων; Πράγματι, δεν είναι ύλη η ζωογόνα τράπεζα που μας χορηγεί τον άρτο της ζωής; Πράγματι, δεν είναι ύλη το χρυσάφι και το ασήμι, από τα οποία κατασκευάζονται σταυροί και άγιες εικόνες και ποτήρια; Πράγματι, δεν είναι ύλη πάνω από όλα το σώμα του Κυρίου μου και το αίμα Του; Λοιπόν, ή πρέπει να παύσεις να σέβεσαι και να προσκυνάς όλα αυτά ή να παραδεχτείς την εκκλησιαστική παράδοση και την προσκύνηση των εικόνων του Θεού και των φίλων του που… δέχονται ως δώρο πάνω τους το θείο πνεύμα. (Iωάννου Δαμασκηνού, Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας 2, 14 μτφρ. Ν. Ματσούκα, εκδ. Πουρνάρα, Θεσ/νίκη 1988 σ. 277-79.)

 1. Ποιος είναι ο συγγραφέας του κειμένου;
2. Από ποιο έργο του είναι απόσπασμα;
3. Ποια χαρακτηριστικά αναγνωρίζει στην ύλη;
 4. Ποια παραδείγματα ύλης αναφέρει;
 5. Ποια είναι τα δύο ρήματα που προσδιορίζουν τη σχέση μας με την ύλη;



ΟΜΑΔΑ Δ΄
 ΘΕ1. Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΜΟΝΟΘΕΪΣΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

Κι όμως, το Κοράνι δεν απαγορεύει την απεικόνιση του Μωάμεθ Πώς προέκυψε η πεποίθηση για την «αμαρτία» ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 20/09/2012

 Μπορεί να ακουστεί παράδοξο από όσους δεν γνωρίζουν σε βάθος τα δογματικά ζητήματα της μουσουλμανικής πίστης, όμως πουθενά στο Κοράνι δεν απαγορεύεται ρητά η απεικόνιση του Μωάμεθ. Μάλιστα παλαιότερα, τουλάχιστον από τον 13ο μ.Χ. αιώνα, υπήρχαν αρκετά θρησκευτικά χειρόγραφα με ζωγραφιές του προφήτη, ώστε να είναι πιο εύληπτη η μετάδοση της θρησκείας του Αλλάχ. «Στην πραγματικότητα το Κοράνι αναφέρει απλώς ότι οι τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, που είναι το ισλάμ, ο ιουδαϊσμός και ο χριστιανισμός, έχουν ως κοινό γνώρισμα την αποδοχή του ενός και μοναδικού Θεού και την απαγόρευση της απεικόνισής του» τονίζει μιλώντας στον γαλλικό Τύπο ο Αλγερινός ισλαμολόγος και φιλόσοφος Μαλέκ Τσεμπέλ. Τότε όμως, πώς προέκυψε η πεποίθηση ότι η απεικόνιση του προφήτη απαγορεύεται αυστηρά; Η απάντηση είναι ότι προέκυψε από τα «χαντίθ», δηλαδή τις γραπτές συλλογές «με τον λόγο και τις πράξεις του προφήτη ή την έγκρισή του για ό,τι ειπώθηκε ή τελέστηκε ενώπιόν του». Γενεές ιεροσπουδαστών συγκρότησαν τουλάχιστον έξι μεγάλες τέτοιες γραπτές συλλογές οι οποίες έρχονται αμέσως δεύτερες σε σημασία για την μουσουλμανική πίστη μετά από το ίδιο το Κοράνι. «Οι άγγελοι δεν θα μπουν σε σπίτι που έχει σκύλο, ούτε σε σπίτι που έχει εικόνες» παραδίδεται σε ένα χαντίθ του 9ου μ.Χ. αιώνα. Αν και οι «εικόνες» είναι όρος γενικός, πολλοί ερμηνευτές των χαντίθ ισχυρίστηκαν ότι υπονοείται η απεικόνιση του προφήτη «για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της ειδωλολατρείας, ενός από τα χειρότερα αμαρτήματα στο ισλάμ όσο και στον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό», λέει ο Τσεμπέλ. Και τονίζει: «Παρόλο που το ισλάμ είναι μια αφηρημένη θρησκεία, έπρεπε να επινοήσει ένα σύστημα για να παρουσιάζει τον προφήτη. Γιαυτό επέλεξε την καλλιγραφία, φαινόμενο που αναπτύχθηκε στα τεμένη. Ετσι τόσο ο Αλάχ, ο Θεός του Αβραάμ, όσο και ο προφήτης Μωάμεθ βρήκαν την απεικόνισή τους σε ένα σύστημα γραφής. Είναι το αντίστοιχο των εικόνων του Ιησού στις χριστιανικές εκκλησίες». Είναι όμως και ζήτημα ενίσχυσης της «διαφορετικής» θρησκευτικής ταυτότητας του ισλάμ. Πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι η απαγόρευση επιβλήθηκε στον μουσουλμανικό κόσμο ως αντίβαρο στις εικαστικές τέχνες, θρησκευτικές και κοσμικές, που αναπτύχθηκαν πολύ στις χριστιανικές κοινωνίες της Δύσης.
 1. Τι υποστηρίζει ο συγγραφέας του άρθρου για την απεικόνιση του θεού στο Ισλάμ;
 2. Πού οφείλεται η απαγόρευση της απεικόνισης;
3. Με ποιο τρόπο αντικατέστησαν τις εικόνες;
4. Παρατηρήστε το εσωτερικό ενός τζαμιού . Υπάρχουν εικόνες; Τι υπάρχει;

Νέα προγράμματα Σπουδών στο μάθημα των Θρησκευτικών

Νέα Αναλυτικά προγράμματα στο μάθημα των Θρησκευτικών

Οδηγίες εφαρμογής

Οδηγός εκπαιδευτικού

Διδακτικές οδηγίες

βυζαντινη εικονογραφία (φορητή εικόνα, ψηφιδωτό, τοιχογραφία)

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΘΕ1 5η ώρα Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το θεό; β΄γυμνασίου

 1. Η θρησκευτική ζωγραφική διακρίνεται σε τέσσερεις ομάδες:

 Α. Φ………………….. εικόνες                             Β. Τ…………………………………..

Γ. Ψ……………………………..     και                 Δ. Μ…………………………… σε χειρόγραφα.

 2. Οι περισσότερες φορητές είναι από ………………….και έχουν σχήμα ……………………….

3. Πολλές εικόνες είναι ζωγραφισμένες και από τις δύο πλευρές και λέγονται αμφιπ…………………

4. Κάποιες είναι καλυμμένες με ασημένια επένδυσηι που λέγεται π…………………….. Οι βυζαντινοί αγιογράφοι ήταν συνήθως ι…………………….. και δεν υ……………………….τα έργα τους.θεωρούσαν ότι οι εικόνες ήταν αποτέλεσμα θείας ενέργειας και αυτοί ήταν μόνο το μ......……….. γι αυτό αργότερα υπέγραφαν βάζοντας μαζί τη φράση «δια χειρός» για να τονίσουν τη χειρονακτική δουλειά τους.

5. Προετοιμάζονταν με ν…………………… και π………………………….

 6. Μεγάλα αγιογραφικά κέντρα ήταν η Κ…………………………………-και η Θ………………………

7. Μετά την βυζαντινή περίοδο οι εικόνες κοσμούσαν και τα σ…………………..

8. Στα βυζαντινά χρόνια αλλά και σήμερα η πιο διαδεδομένη τεχνική κατασκευής είναι η α…………………………………….

9. Τα χρώματα είναι σε μορφή σ………………….προέρχονται από φυσικά ο……………., φ……… και έ………………………

10. Οι σκόνες διαλύονται σε κρόκο α………………..

11. Η σημαντικότερη μαρτυρία για τον παραδοσιακό τρόπο κατασκευής εικόνων τον διασώζει ο μοναχός Δ…………….. από την Ευρυτανία τον 10ο αιώνα.

12. Οι ψηφίδες στα ψηφιδωτά είναι από φυσικά π……………………….ή υαλόμαζα.

 13. Στους βυζαντινούς χρόνους έβαζαν τεχνητές ψηφίδες από υαλόμαζα γιατί ήθελαν πιο έντονο χ………………… Η τέχνη της αγιογραφίας δεν σταμάτησε ποτέ μέχρι σήμερα.Οι εικόνες πέρα από το θρησκευτικό τους περιεχόμενο είναι και σημαντικά αντικείμενα τέχνης και πολιτισμού.